Reacties op Zoekplaatje 2359
De nieuwste inzending staat bovenaan!
Theo van der Salm (Amersfoort): Overigens denk ik dat het ZP, als het Nieuw Leeuwenhorst is, vanaf de weg is gemaakt, met de overtuin in de rug. Deze recentere foto van “Dijk en Burg” (bouwjaar 1863) vanaf de weg geeft een goede ruimtelijke indruk. De kleine vijver tussen het huis en de weg was toen al gegraven.
Website: https://www.erfgoedleiden.nl/collecties/beeldmater [...]
Donderdag 13-8-2020 17:33:15
|
Theo van der Salm (Amersfoort): Ik neem de laatste woorden graag ter harte.
Dick Zweers maakte ons al attent op het feit dat het landhuis op het ZP waarschijnlijk om een oudere kern is gebouwd. Niet alleen die onregelmatige vensterverdeling wijst daarop, ook de lijst onder de dakgoot en verdeling van de gootklossen zijn onregelmatig. Bovendien is op het ZP de linkerhelft van het landhuis 9% breder dan de rechterhelft. Imperfecte symmetrie, maar de term timmermansstijl spreekt mij ook wel aan, Sjoerd Eeftens.
Ook heb ik op Rijksmonumenten.nl bij nog bestaande monumenten gezocht naar Empire-vensters zoals op het ZP (dank Wijnand Bloemink):
- Allereerst kwam ik toch weer uit bij Landfort in Megchelen (grondig aangepast in 1825). Dick Zweers had Landfort ook al genoemd.
- Landhuis Sluishoef in de Bilt (1823)
- Buitenplaats Hessum in Dalfsen (1830 op de gevelsteen)
- Versterkt huis Zwanenburg in Dinther (toevoeging van het deel met Empire-vensters in 1850)
Met name de laatste vermelding suggereert dat deze ramen soms ook nog wat later in de 19e eeuw werden gebruikt.
Vervolgens heb ik het werk van Lutgers nader bekeken. In de periode van grofweg 1831-1869 heeft hij meer dan 350 litho’s van buitenplaatsen gemaakt. Aanvankelijk vooral in de omgeving waar hij woonde (Loenen aan de Vecht), maar later ook verder weg. Gezigten in de omstreken van ‘s Gravenhage en Leyden (1855) was zijn derde boek met in totaal 88 litho’s. In het voorwoord staat dat hij “de taak” heeft aanvaard in 1845 en dat onder de intekenaars “de meeste leden der Koninklijke familie” waren. Kennelijk had hij een goede reputatie. Hoewel in zijn boeken het werk geografisch gebundeld is, valt niet uit te sluiten dat hij ook in opdracht werkte. Dat de besproken litho wordt gedateerd als van vlak voor 1855 vind ik dan ook enigszins voorbarig. Exacte info over de datering van individuele litho’s en hoe hij met deze litho’s zijn geld verdiende heb ik helaas niet kunnen achterhalen.
In geheel dezelfde stijl als de litho van Lutgers is een bijzondere foto (zie linkje) gemaakt door Bernardus Bruining, fotograaf van Prins Frederik (eerder genoemd door Sjaak Boone). Chique, maar dit predikaat werd soms al verkregen na het aanbieden van een fotoalbum. Op deze albuminedruk van 1872 is het in 1863 gebouwde “Dijk en Burg” te zien, op exact dezelfde locatie als het Nieuw Leeuwenhorst van de litho. Er staan wel minder bomen op de recentere foto (mogelijk verband met houtverkopen in 1859 en 1865). Voor de volledigheid en ter correctie: het tegenwoordige Dyckenburch (Westeinde 82) is gebouwd in 1926.
Samenvattend: gelijkenis met een litho, een smoking gun en een met potlood getekende tijdlijn. Je zou kunnen zeggen: hoe ouder die litho is, des te waarschijnlijker is het dat de bewoners hebben genoten van hun nieuwe Empire-vensters. Nu is mijn hoop gericht op die timmerman. Zou hij een bouwtekening hebben gebruikt?
Website: https://rkd.nl/nl/explore/images/283612
Donderdag 13-8-2020 17:30:32
|
Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): Nee, hoor. Tot nu toe is het al vele malen gelukt om oplossingen te vinden, waarbij de aanzet (of meer dan dat) soms uit onverwachte hoek kwam.
Ik ga door voor spoorinfrakenner, maar ben meer dan eens verrast door oplossingen van niet kenners, via deze site of via mijn mail.
Wat het huis van het ZP betreft: van dat type landhuis zijn er talloze gebouwd, die meer stoelen op een praktisch dan op een esthetisch idee over de indeling en inrichting. Ze werden vaak gebouwd door de meestertimmerman van het dorp en dus niet altijd met bouwkundige berekeningen en vaak met slechte fundering en bouwmaterialen. We kennen zelfs het woord timmermansstijl.
In mijn dorp is (was) daarvan een goed voorbeeld het huis Boschdal. Onderzoek van bronnen heeft geleid tot zo'n zes bouwfasen van hetzelfde gebouw, met flinke onderlinge verschillen, maar ook met grote overeenkomsten in de grondplannen. De vensters zijn enkele malen van vorm en soms ook van plaats verwisseld, om maar wat te noemen.
Het is zoeken, maar dat is de enige weg naar vinden.
Zondag 9-8-2020 15:10:31
|
Wijnand Bloemink (Holten): Naar aanleiding van de vondst van de tekening van P.J. Lutgers van het huis Dijkenburg in Noordwijkerhout door Theo van der Salm heb ik nog eens naar de foto en de tekening gekeken. Dat leidde echter tot wel wat ongemakkelijke conclusies. Over de architectuur van de (achter)gevel is zo langzamerhand al het een of ander gezegd, maar het is denk ik ook van belang eens naar de mogelijke plattegrond van het huis te kijken. De deur in het midden leidt zonder twijfel naar een centrale hal met trappenhuis, waarvan eventueel wat kleine kamertjes links en rechts zijn afgescheiden met enkele vensters. De dubbele vensters op de hoeken zijn van representatieve vertrekken. Daar zijn een aantal mogelijkheden. Of er zijn twee vertrekken links en rechts met vensters in voor- en achtergevel, het huis is dan tamelijk ondiep, of vier vertrekken – twee aan de voorzijde en twee aan de achterzijde. Dit laatste ligt meer voor de hand. Deze representatieve vertrekken kunnen vanuit de centrale hal zijn ontsloten (Corps de Logis van Paleis het Loo uit 1686) of door middel van tussengangetjes in de breedte van het huis (Landgoed Groot Bentveld in Zandvoort, vroege 17de eeuw), om maar twee willekeurige voorbeelden te noemen. Het is zeer waarschijnlijk dat heel veel landhuizen op dit eenvoudige schema zijn of waren gebaseerd (De havezate Wegdam uit 1757 bij Goor schiet me nog zo te binnen). Logisch gevolg daarvan is dat ook de architectuur van deze huizen, waarvan er veel zijn verdwenen, op elkaar heeft geleken. Wat zegt ons dit over foto en tekening en hun onderlinge vergelijking? In de eerste plaats is daar het probleem van de datering. De foto dateert volgens het Gemeentearchief Den Haag van rond 1855, dat zal wel kloppen, maar de tekening is ook in 1855 gepubliceerd en zal dus wel niet lang daarvoor zijn vervaardigd. En dan hebben we een probleem, want niet alleen zijn er verschillen in de architectuur (vensters, etc.), maar zeker ook in het landschap. Miezerige boompjes op de foto en fikse volwassen bomen op de tekening, de vijver, de paden op de tekening, etc. Dat in een tijdsbestek van enkele jaren de ene situatie zou zijn veranderd in de andere, lijkt dan wel erg vergezocht. Wat weten we van het werk van Lutgers? In 1873 heeft hij de gevelwanden van de Grotestraat in Almelo getekend. Ik heb zowel de gewone als de luxe uitgave daarvan al wel twintig jaar in de kast staan en er ook veel mee gewerkt bij mijn studies naar Oost Nederlandse architectuur. De verhoudingen van de huizen zijn vaak knullig, maar op echte fouten heb ik hem niet kunnen betrappen. Wat betreft de verschillen tussen foto en tekening denk ik dat deze te groot zijn en het ene beeld laat zich eigenlijk ook niet uit het andere afleiden. Het is echter waarschijnlijk nog veel erger. Ongetwijfeld stonden er in de omgeving van Leiden en Den Haag veel land- of buitenhuizen met een vergelijkbare opzet. Veel daarvan zijn verdwenen en van veel huizen hebben we geen enkel beeld. De enige oplossing is volgens mij ook daarin gelegen, dat we ons concentreren op de context. Een huis in verval, in een verwaarloosde omgeving dat mogelijk kort na 1855 is gesloopt en/of vervangen door nieuwbouw. Maar ik zie het somber in. Wat echter geen zin heeft is allerhande buitenplaatsen te blijven aandragen waar we óf niets van weten, óf die slechts een oppervlakkige gelijkenis vertonen. De architectuur op de foto is zo uitgesproken dat hier echt spijkerhard bewijs moet komen. En toen bleef het stil.
Zondag 9-8-2020 13:03:56
|
Natascha (Lage Zwaluwe): In het stukje van 13 mei, onderaan een afbeelding van een landgoed met daarbij de vermelding "Deze buitenplaats heeft veel weg van het Dijkenburg uit de tijd van Hoog [vanaf 1805)"
Website: http://www.cascade1987.nl/2008/05/ [...]
Zaterdag 8-8-2020 14:42:23
|
Wijnand Bloemink - bouwhistoricus (Holten): Ja dat klopt. De term 'boograam' is hier misleidend, het zijn namelijk gewoon rechthoekige vensters. De ronde vensterzwikken zijn altijd van hout en vaak versierd met een schelpmotief. Dat zou ook niet anders kunnen. Het zijn namelijk schuifvensters waarbij het onderraam achter het bovenraam langs schuift en bij een echt boogvenster kan dat niet. Afgezien van het verschil in ramen vind ik de vergelijking wel frappant.
Zaterdag 8-8-2020 13:59:28
|
Theo van der Salm (Amersfoort): Het landhuis op het ZP vertoont gelijkenis met een litho van “Leeuwenhorst nabij Noordwijk” van P.J. Lutgers (1808-1874), aanwezig in het boek Gezigten in de omstreken van ‘s Gravenhage en Leyden (oorspronkelijk uitgegeven in 1855). Zie ook onderstaande link en doorscrollen tot afbeelding 16 op ca. 30% van het boek. Treffend is de overeenkomstige vensterverdeling, met name de ongelijke afstanden tussen de deur en het daarnaast gelegen raam en de ramen onderling. Hierbij moet opgemerkt worden dat de afbeeldingen van Lutgers m.i. natuurgetrouw zijn. Een duidelijk verschil is echter dat dit gebouw vierkante ramen heeft en geen boogramen zoals op het ZP. Maar mogelijk zitten deze boogramen wel in een rechthoekige omranding (venster) van metselwerk. Wat was de mode?
Door de eeuwen heen zijn er meerdere Leeuwenhorsten in Noordwijkerhout geweest. In de begeleidende tekst voorin het boek schetst Lutgers een deel van deze historie. Op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) wordt een van deze litho afgeleide tekening (1983) betiteld als Buitenplaats Dijkenburg. In 1805 koopt Hermanus Hoog, stadsbestuurder en rechter in Dordrecht, buitenplaats Dijkenburg, die hij sindsdien Nieuw Leeuwenhorst laat noemen. Hij laat de overtuin tussen het Westeinde en de Gooweg verder veranderen naar de heersende Engelse landschapsstijl. En in 1863 laat nazaat Willem Hoog, burgemeester van Noordwijkerhout, op de plaats van het oude Dijkenburg een geheel nieuw landhuis bouwen, dat tegenwoordig toch weer Dyckenburch wordt genoemd (adres: Westeinde 82, Noordwijkerhout).
Op minuutplan MIN08139D01 (1811-1832) van RCE is Dijkenburg (lees: Nieuw Leeuwenhorst) terug te vinden. Het Dijkenburg uit die tijd oogt echter minder symmetrisch dan de litho van Lutgers doet vermoeden, al gaat het natuurlijk om het vooraanzicht. Ook kan ik voor het oude Dijkenburg inderdaad de Spiegelvijver in Engelse landschapsstijl terugvinden (MIN08139D03). De kleinere vijver tussen de weg en het tegenwoordige Dyckenburch is niet terug te vinden op deze minuutplannen.
Misschien is dit een aanknopingspunt. Hopelijk kan iemand meer vertellen over het aanpassen van (boog-)ramen naargelang de mode in die tijd.
Website: https://books.google.nl/books?id=KFYTnQAACAAJ&pg=P [...]
Zaterdag 8-8-2020 11:02:01
|
E. Petter (Den Haag): Het lijkt alsof het middelste deel van de gevel (met drie vensterassen) iets naar voren staat. Kijk vooral naar de kleurverschillen in de daklijst op de plek waar er twee consoles dicht bij elkaar zitten. Ik ben hierop gaan letten omdat dit bij het pand in 's-Gravenzande, dat ik gisteren noemde, ook zo is.
Donderdag 19-1-2017 22:01:07
|
E. Petter (Den Haag): Het pand in de link vertoont wel enige overeenkomst met dat van het zoekplaatje (dakvorm, precies 19 rijen dakpannen, bepleistering, gevelindeling), maar er zijn ook dusdanige verschillen, dat ik nauwelijks kan geloven dat dit het gezochte pand is. Ik vond het toch wel een vermelding waard.
Het is ook te zien op:
http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=11552292
en op:
https://www.historischarchiefwestland.nl/webshop/foto-g-005478/
Website: http://www.inoudeansichten.nl/zoekplaatjes/attachm [...]
Woensdag 18-1-2017 11:33:15
|
Martin Snuverink (Voorburg): @Sjaak, ook de foto in de nieuwsbrief van januari 2017 van de geschiedkundige vereniging Die Haghe betreft Oosterbeek en niet Marlot.
Oosterbeek is op 19-06-2016 al aan de orde geweest en terzijde gelegd.
Marlot had ten minste vanaf 1850 een souterrain; het huis van het zoekplaatje niet.
Een goede zoekkaart met buitenplaatsen in Den Haag e.o. (helaas zonder Delft) is de Nieuwe kaart van 's-Gravenhage met de omliggende Dorpen en Buitenplaatsen [...] uit 1938 van S.W. van der Noordaa. Zie de link.
Website: http://www.haagsebeeldbank.nl/beeldbank/indeling/d [...]
Zaterdag 24-12-2016 11:51:13
|
Natas (): De foto in de link van Sjaak toon landgoed Oosterbeek
Vrijdag 23-12-2016 21:09:55
|
sjaak (Voorburg): In de Nieuwsbrief van Die Haghe van januari 2017 wordt een foto getoond van een deel van de gevel van het landhuis Marlot. De raamindeling lijkt erg veel op die van de foto van Buckmann. Al laat de bijgaande prent uit ca 1850 van het landhuis Marlot toch een ander beeld zien.
Website: http://www.haagsebeeldbank.nl/afbeelding/d184787a- [...]
Vrijdag 23-12-2016 16:37:41
|
E. Petter (Den Haag): In Wikipedia is het volgende over huize Marlot te vinden:
Al in de vijftiende eeuw staat op dit stuk land een boerenhofstede, genaamd de “Blaauwe Camer”.
Rond het jaar 1600 bouwt Adriaan van der Velde hier een nieuwe herenboerderij.
In de jaren die volgen wordt de hofstede uitgebreid tot een L-vormige, deels onderkelderde hofstede met een topgevel.
In het midden van de negentiende eeuw wordt het huidige huis gebouwd.
De zeventiende-eeuwse kelders en waarschijnlijk delen van het oude opgaand muurwerk zijn in het huidige hoofdgebouw nog aanwezig.
Dus stond er voor 1850 een L-vormige hofstede, die in de basis dateert van 1600.
Dit lijkt me niet te corresponderen met het zoekplaatje.
Vrijdag 23-12-2016 15:38:32
|
Wim de Koning Gans (Haags Gemeentearchief) (): Toen ik gisteren de reactie van Sjaak Boone las, schoot me weer te binnen dat ik nog moest reageren op hier gestelde vragen. De serie negatieven is van Bückmann, dus ook de opnamen van Wassenaar en Delft. Dit voor wat betreft zijn actieradius. Van deze foto (afdruk door Dewald) is het papiernegatief bewaard. Het papier meet circa 24 x 38 cm, het beeld 24 x 34 cm. Dewald zal dus een uitsnede gemaakt hebben. Voor zover mij bekend is dit het originele negatief.
Vrijdag 23-12-2016 11:04:14
|
Sjaak Boone (Voorburg): Buckmann maakte in 1855 gebruik van het calotypie-proces (zoutdruk). Er zijn in 1897 negen papierennegatieven van Buckmann door de fotograaf Dewald opnieuw afgedrukt op albuminepapier en aan het gemeentearchief overgedragen.
Dat de foto binnen 10 minuten moest worden ontwikkeld waag ik te betwijfelen. Dat gold vooral voor het gebruik van nat collodium, een methode waarbij gebruik werd gemaakt van glas als negatief. Zie de reactie van Evers.
Een ander punt is, dat Buckmann als fotograaf een betrekkelijk grote hoeveelheid goederen moest meenemen om een foto te kunnen maken. De negatieven moesten meestal ter plaatse gevoelig worden gemaakt. De Haagse gebroeders Delboy gebruikten daarvoor een rijtuig als donkere kamer. Buckmann kon die hoeveelheid goederen het beste verplaatsen met behulp van een bootje, waarmee hij tot aan de deur van zijn atelier kon komen.
Buckmann was lid van de Lutherse kerk, zijn broer was Luthers predikant te Middelburg. Dat kan een richting zijn om verder te zoeken. Zijn bezoeken aan Wassenaar hadden vermoedelijk veel te maken met Prins Frederik, die actief was in de Lutherse Kerk (met zijn lijfarts de graaf von Bylandt). De landgoederen Marlot en Oosterbeek liggen op die route. Het landhuis Marlot is midden in de 19e eeuw herbouwd op de funderingen van een ouder gebouw. Het lijkt mij aannemelijk dat het een afbeelding is van het oudere gebouw. Zie voor de lutherse gemeente te Den Haag het recente jaarboek Die Haghe over de oude badkapel te Scheveningen.
Donderdag 22-12-2016 20:00:29
|
Martin Snuverink (Voorburg): Op de link heb ik een advertentie gevonden voor de veiling van de huizen Louisenburg, Willemsburg en Huis ter Lap.
Helaas constateer ik dat de beschrijving niet overeenkomt met het zoekplaatje.
Weer terug bij af.
Website: http://www.delpher.nl/nl/kranten/view?query=willem [...]
Vrijdag 2-12-2016 01:19:05
|
Martin Snuverink (Voorburg): Erwin, dank voor de minuutplan. Het perceel Huis ter Lap dat ik bedoelde heeft nummer 3079 en ligt tussen Huis ter Noot (W) en Willemsburg (O), aan het begin van een zijlaantje van de Bezuidenhoutseweg. Dan zou de foto moeten zijn genomen in NO-richting (in Den Haag heet dit oost) vanaf Huis ter Noot, naar de achterzijde van het huis. De voorzijde ligt dan aan de oostkant van het huis, aan het laantje, dat later de 2e Van den Boschstraat zou worden. Dit alles is goed beschreven door een zekere Wim de Koning Gans op pag. 8, 9 en 10 van zijn boek ‘Het Bezuidenhout in oude foto’s’ (1995). Alleen missen we hierin de naam van de “grote boerderij” Huis ter Lap, dat oostelijk grensde aan het terrein Huis ter Noot.
In het Jaarboek 1997 van de Geschiedkundige Vereniging Die Hage pag 49-75 staat een artikel over Huis ter Noot met op pag. 54 een kaartfragment uit 1646. Hierop staat ten oosten van Huis ter Noot een huis ingetekend van de vorm en omvang van het gezochte huis. Op het kaartje van de link staat de naam Huis ter Lap aangegeven.
Ik weet dat mijn suggestie speculatief is, maar ik kan het nu ook niet weerleggen.
Website: http://www.haagsebeeldbank.nl/beeldbank/indeling/d [...]
Vrijdag 2-12-2016 00:54:12
|
Hans de Haas (Den Haag): Zo'n exact symmetrisch pand, dat zie je niet vaak! Even buiten de context van het zoekplaatje en even aanhalen wat Ingrid naar voren bracht, ik heb eens een reporter gesproken van het NTS journaal. Deze vertelde mij dat hij vroeger op pad ging met 2 blikken film van 15 kilo per stuk en een camera van 8 kilo. Dat was goed voor 20 minuten reportage! Tegenwoordig is die camera ongeveer 3 kilo en kan hij 2 uur filmen op 1 memory stick. 2 van die dingen in je borstzak en je kan 4 uur vooruit, wat is er veel veranderd! Terug nu naar het zoekplaatje.
Donderdag 1-12-2016 16:51:45
|
Ingrid Evers (Maastricht): De discussie over 'niet verder dan tien minuten van huis' in 1855 wordt pas van belang als we weten, wat het Haags Gemeentearchief nadere uitleg geeft over het oorspronkelijke negatief. De afdruk is van ca. 1910 en gemaakt vanaf een papiernegatief. Maar dat papiernegatief is weer een repro van het originele negatief. Wat was dat voor materiaal?
1. als het eveneens een papiernegatief was (redelijk bijzonder), is de tijdslimiet naar ik meen niet van belang. Het gaat dan om een Talbottypie die door zonlicht kan worden gereproduceerd.
2. Is het een glasnegatief, dan gaat het om een natte collodiumplaat. Die moest ter plekke worden geprepareerd voor de opname, dus de fotograaf had reeds een klein chemisch backpack bij zich. Anderzijds moest de plaat eveneens binnen zeer korte tijd worden ontwikkeld.
Het probleem met de glasnegatieven was, dat de lichtgevoelige emulsie zowel na het opgieten (voor de opname) als het ontwikkelen (na de opname door de aard van de samenstelling snel droogde en daarbij (even kort door de chemische bocht) haar eigenschappen verloor. Het verhaal van de 'tien minuten' is misschien niet onjuist, al zijn tien minuten in de winter iets anders dan hetzelfde aantal in de hoogzomer. Die tien minuten in toenmalige steden beperkten een fotograaf tot zijn atelier of de hoek van de straat.
Gezien de omvang en het gewicht van het opnametoestel, de chemie én de platen, kan men deze discussie echter wel afronden. Want die fotografen waren al sinds decennia bekend met de camera obscura en dus namen zij hun eigen donkere kamer gewoon mee. Zij ontwikkelden in een donkere tent (maten van klein tot de ellebogen tot groot want in-leefbaar), die mét al de rest van hun apparatuur meesjouwden. De bekende Alexandra Tinne bouwde een rijtuig om tot donkere kamer en zij was niet de enige. Maar de meeste fotografen die in het midden van de eeuw 'buiten' opnamen maakten, vervoerden hun spullen met paard en wagen en zetten de tent op in het veld. Met de komst van de droge collodium- en gelatineplaten speelde dit probleem niet meer, al had menige veldfotograaf een knechtje om de boel te helpen dragen en verplaatsen. Maar dan zitten we al in de jaren 1870.
Terugkomend op het ZPtje: Bückmann was waarschijnlijk redelijk mobiel. Maar ik ben wel benieuwd naar de aard van het oorspronkelijke negatief.
Donderdag 1-12-2016 15:11:42
|
Wijnand Bloemink (Holten): Ik zie dat ik eerst naar de bronnen had moeten kijken (wat ik niet heb gedaan), maar nu is het me nog steeds niet duidelijk. Hij kon eerst niet verder gaan dan 10 minuten, maar wat is eerst? En kon hij later wel naar Wassenaar en Delft of had hij toen een mobiele donkere kamer? En wat geldt voor het zp? Ik ben bang dat we dat voorlopig niet zullen weten en dus mogelijk in een verkeerde richting gaan zoeken. (De eerlijkheid gebied te zeggen dat dat laatste al helemaal niet voor mij geldt, want ik ben niet zo'n zoeker.)
Donderdag 1-12-2016 13:28:54
|
Wijnand Bloemink (Holten): Een ding is mij niet helemaal duidelijk. In de inleiding is sprake van een serie negatieven met opnamen in Den Haag, Wassenaar en Delft. Zijn die allemaal van Bückmann? Zo ja dan gaat dat criterium van 10 minuten niet op.
Donderdag 1-12-2016 12:42:25
|
Martin Snuverink (Voorburg): Huis ter Lap?
Interessante vondst, Theo! Dan zou het huis moeten worden gezocht binnen een straal van 10 rijtuig minuten van het object tot het tegenwoordige Café Hathor in de Maliestraat 20 bij de Maliebrug.
Van de buitenfoto’s die J.H. Bückmann in of rond 1855 gemaakt heeft en te vinden zijn op de Haagse beeldbank zijn 3 locaties te ver weg om met een snel rijtuig binnen 10 minuten te bereiken, namelijk Huis ten Bosch, Kerkhoflaan en Wittebrug. En toch is het met de foto’s gelukt. Is het krantenartikel abuis?
Aangenomen dat 10 minuten ongeveer klopt, heb ik gekeken of het huis van het zp ergens binnen de straal van ca 1 km kan hebben gestaan. Na een aantal nieten (Dierentuin, Boorhuis, Boschlust, Huis ter Noot) kom ik terecht bij Huis ter Lap. Dit is een soort boerderij geweest oostelijk naast kasteel Huis ter Noot aan de Bezuidenhoutscheweg. Het heeft rond 1860 plaats moeten maken voor een rij stadshuizen. Deze huizen (Bezuidenhoutseweg 59-71) hebben gestaan op de plaats van het huidige Ministerie van Buitenlandse Zaken (bijgenaamd ‘De Apenrots’).
Van Huis ter Lap heb ik helaas geen afbeeldingen gevonden.
Voor een kaartje anno 1850 zie beeldbank HGA: kl. A 3160.
In of bij de plaats van Huis ter Lap heb ik op de kaart van Van der Noordaa uit 1838 (HGA z.gr. 0605) twee huisnamen gevonden: Willemsburg en Louisenburg. Meer hierover in http://anemaa.home.xs4all.nl/ges/wijken/geschiedenis_bezuidenhout.htm onder kopje “Huizen aan de Bezuidenhoutseweg (1860)”. Deze twee huizen kunnen het m.i. niet zijn.
De kadastrale kaart van 1832 heb ik niet bekeken; omdat ik die niet in beeld krijg. Misschien dat die iets oplevert.
Donderdag 1-12-2016 08:56:38
|
Theo van Gijlswijk (De Zilk): In een artikel in het Algemeen Handelsblad van 27 december 1955 over 'Een eeuw fotografie in Den Haag' staat dat J.H. Buckmann rond 1855 vooral foto's maakte dicht bij zijn atelier in het Maliestraatje bij het Smidswater in Den Haag omdat de techniek het nodig maakte de 'foto' binnen tien minuten te ontwikkelen.
Website: http://www.delpher.nl/nl/kranten/view?query=%22J.H [...]
Woensdag 30-11-2016 14:38:43
|
Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): Ik heb geen gelegenheid om te zoeken; daarom aan de heren een suggestie. In mijn geboorteplaats Den Haag waren ooit vele inmiddels verdwenen buitenplaatsen, zoals Oostduin. Wie met die zoekterm verder zoekt, vindt ook een reeks buitens langs De Vliet en bij afbeeldingen ook enkele landkaartjes van voormalige stadsranden. Wie weet een spoortje naar verder onderzoek.
Dinsdag 11-10-2016 16:59:53
|
Martin Snuverink (Voorburg): Hilde, bedankt voor de prachtige vondst. Helaas niet de oplossing, maar toch een prima resultaat. Het schilderij van Bart van Hove zou de andere kant kunnen laten zien. Maar het is niet Hilvoorde alleen al omdat de etagevensters daarvan hoger zijn dan van het zoekplaatje.
Verder zoeken dus, naar een wat minder riante buitenplaats.
Dinsdag 11-10-2016 06:51:05
|
E. Petter (Den Haag): Andere vensters, ander dak, geen bepleistering. Te veel verschil wat mij betreft.
Maandag 10-10-2016 23:23:41
|
d.kralt (m): Waarom niet?
Maandag 10-10-2016 23:19:23
|
E. Petter (Den Haag): Bravo Hilde voor deze vondst. Maar het is dus niet het zoekplaatje...
Maandag 10-10-2016 21:22:47
|
E. Petter (Den Haag): Beschrijving? De link is alleen naar het plaatje...
Maandag 10-10-2016 21:06:18
|
Martin Snuverink (Voorburg): In vervolg op de suggestie van LeoR, zou dit best een buitenplaats in Rijswijk kunnen zijn. In de omgeving van de Vliet waren meer buitenhuizen van deze vorm.
Dit zou het tweede huis Hilvoorde kunnen zijn aan de Van Vredenburchweg even ten oosten van de spoorlijn Den Haag - Delft, op de plaats van zijn gelijknamige voorganger. Dit huis dateert van het begin van de 19e eeuw. Er zijn geen afbeeldingen van bekend. Na aanleg van de spoorlijn vanaf 1842 raakte de buitenplaats in verval. Vanaf 1876 komt het huis op de topokaarten niet meer voor.
Zondag 9-10-2016 23:26:52
|
dick zweers (bergeijk): Hier een link naar Huize Landfort. Vergelijkbaar vormidioom, dezelfde bouwtijd (min of meer). Maar dat komt inderdaad overal in ons land voor. toont het zoekplaatje schijnsymmetrie of volwaardige symmetrie. Daar ben ik nog niet uit.
Website: https://www.google.nl/search?q=landfort+gendringen [...]
Maandag 27-6-2016 12:47:04
|
Dick Zweers (BERGEIJK): Ik denk aan het werk van architect Übbing uit Anholt (aan de Oude IJssel, net buiten Nederland) en meer specifiek aan Landfort in Gendringen. Dat laatste klopt wsch niet want Landfort zal groter zijn. Maar ook hier heeft (Ü) als hij het was (?) naar mijn indruk een oudere kern in zijn ontwerp verwerkt. Dat laatste meen ik te zien in een imperfecte symmetrie (in de buitenste gevelpartijen) die zich vaker voordoet wanneer een aanwezige bouwmassa in een nieuw ontwerp moest worden verwerkt.
Maandag 27-6-2016 12:39:03
|
Leo R. (De Bilt): Ook in Rijswijk staan er diverse voorbeelden van huizen met 7 traveeën en twee verdiepingen, zoals Overvoorde, De Voorde, Welgelegen en Ottoburg. Ook daar zijn diverse buitenplaatsen in het derde en vierde kwart van de 19e eeuw gesloopt: Hilvoorde, Oversteen, Pasgeld, Steenvoorde etc. (zie wikipedia)
Ook die omgeving komt dus in aanmerking. Probleem: van veel gesloopte huizen zal geen afbeelding zijn, en als die er wel is dan heeft Wim dKG allang kunnen vaststellen dat het daar niet is.
Wijnand Bloemink stelt terecht dat het huis in verval is (vergelijk ook de twee lullige boompjes op de voorgrond die wijzen op slecht tuinonderhoud), maar het huis kan natuurlijk vervolgens ook gewoon grondig verbouwd of gerenoveerd zijn.
Verder ploeteren dus maar...
Dinsdag 21-6-2016 13:57:21
|
Wim de Koning Gans (Haags Gemeentearchief) (): Dank voor de suggestie Stefan. Ik heb bureau Van Asbeck benaderd. Ik kreeg de volgende reactie: "Mijn naam is Freek de Koning. Sinds 1968 verbonden aan het bureau. Eerst als tekenaar en uiteindelijk vanaf 1990 eigenaar en directeur.
De heer van Asbeck is in 2010, 5 dagen voordat hij 100 jaar zou worden, overleden.
Ik heb het project Eikenhorst vanaf het begin meegemaakt. Voor het huis heeft geen ander huis model gestaan.
Het echtpaar Guillermo heeft veel inbreng gehad.
De gehele plattegrond en dus de hoofdvorm is door het echtpaar in New York ontworpen en getekend. De heer Jorge Guillermo heeft kunstgeschiedenis gestudeerd en kan goed tekenen. De heer van Asbeck kreeg de opdracht om hier een "Hollands" huis van te maken.
Nadat het ontwerp, wat ik heb mogen tekenen, was goedgekeurd heeft hij het project aan mij overgedragen.
Ik heb daarna 2 jaar zeer intensief met het echtpaar mogen samenwerken om het ontwerp uit te werken en te realiseren!".
Ook heb ik inmiddels contact gehad met Robert van Lit, kenner van Wassenaar. Hij herkent het huis niet maar zoekt nog verder. Eikenhorst geeft hij weinig kans, "Dat was een combinatie van een klein landhuis en een boerderij (er is een vogelvluchtkaart van uit 1730)".
Dinsdag 21-6-2016 13:31:11
|
nicole schouten (haarlem): Als je van raadhuis De Pauw de bovenste verdieping afhaalt, de vleugels wegdenkt en alles wat er na 1838 aangebouwd is, houd je dan niet het zoekplaatje over? de ramen ook nog even aanpassen.
Dinsdag 21-6-2016 00:01:03
|
Stefan de Leeuw (Andalucia): Mogelijk kan Wim als officiële HGA-er contact opnemen met http://www.vanasbeck.com/ om te vragen of dat bureau in deze iets kan (en vooral ook mag) bevestigen of juist uitsluiten.
Maandag 20-6-2016 18:28:18
|
Martin Snuverink (Voorburg): Wat betreft Eikenhorst is het jaartal van slopen juist wél relevant. Immers Prins Frederik heeft Eikenhorst laten slopen kort nadat dit zoekplaatje is gemaakt.
Ik ben er toch nog niet helemaal zeker van dat dit niet Eikenhorst is, mede door de opmerking van Wijnand Bloemink dat we de achterzijde van het huis zouden zien.
Maandag 20-6-2016 15:20:18
|
Martin Snuverink (Voorburg): Wim, het huidige landhuis dateert van 1851. De 17e-eeuwse voorganger was er dus in 1854 niet meer, De voorganger is dus niet relevant in deze kwestie. Zie de link.
Website: http://www.monumentenzorgdenhaag.nl/monumenten/mon [...]
Maandag 20-6-2016 14:23:19
|
Wim de Koning Gans (Haags Gemeentearchief) (): Van Eikenhorst heb ik bij het HGA geen beeldmateriaal kunnen vinden. Bückmann heeft twee foto's gemaakt in Wassenaar, beide van de tuin van De Pauw.
Wat Ockenburgh betreft moet ik Martin even corrigeren. Het huis gaat terug tot de 17e eeuw maar is dusdanig verbouwd dat het er inderdaad 19e-eeuws uitziet.
Maandag 20-6-2016 12:34:10
|
Stefan de Leeuw (Andalucia): Onderstaande link leidt naar meer info over het ontwerp (en de inspiratie) van baron van Asbeck. Er is een kaart van de hofstede bij het Nationaal Archief http://goo.gl/OcntDj
Website: http://goo.gl/oXkMDQ [...]
Zondag 19-6-2016 19:36:50
|
Wijnand Bloemink (Holten): Wat een zeldzaam intrigerend gebouw! Bouwhistorisch vallen een aantal dingen op. In de eerste plaats de vensters. Dat zijn typische Empire-vensters die in deze vorm in heel Nederland voorkwamen. Het kost weinig moeite andere gebouwen te vinden met dezelfde venstervorm, maar dat levert niets op. Het oudst gedateerde voorbeeld dat ik ken staat in Zwolle - 1789. Over het algemeen dateren deze vensters uit het eerste kwart van de 19de eeuw. De kans dat het huis in deze vorm ergens op een kadastrale minuut van 1832 te vinden is, is dus groot. Theoretisch is het denkbaar dat het huis ouder is, maar dat geldt in principe voor elk gepleisterd huis. In de tweede plaats denk ik dat we hier tegen de achterkant van het huis aankijken. Een weg of oprit ontbreekt en de deuren met hun ruiten zijn eerder tuindeuren dan een representatieve voordeur die je bij een huis van deze omvang zou verwachten. Het wordt dan ook lastig om hier een boerderij in te zien. Het stalgedeelte zou dan achter het woonhuis aanwezig moeten zijn en dat ontbreekt hier dan. Merkwaardig is de vensterindeling. Door de smallere vensters op de verdieping ontstaat een rommelig beeld, waarvan ik denk dat het zeer kenmerkend voor dit huis is. Ook lijken me de verdiepingen van dit huis tamelijk laag, wat niet goed bij dit type architectuur past. De dakpannen op het huis zijn linksdekkend. Dat kan natuurlijk maar komt niet vaak voor. Niet uit te sluiten valt dus dat de foto gespiegeld is afgedrukt (wat hier niet bijster veel uitmaakt). Tenslotte lijkt me het huis duidelijk in verval. De linker schoorsteen ontbreekt, de openstaande deur en zoldervenster en het laddertje geheel rechts op het dak. Ik kan me voorstellen dat het huis kort na de foto is afgebroken, maar dat is natuurlijk pure speculatie.
Zondag 19-6-2016 11:39:51
|
Martin Snuverink (Voorburg): Eikenhorst. De gelijkenis met het huis van de koninklijke familie is inderdaad frappant. Als het huis is geïnspireerd op “een gelijknamige 17e-eeuwse boerderij die ooit in de buurt van de huidige villa stond”, moeten daarvan toch meer gegevens bekend zijn. In 1859 werd een boerderij Eikenhorst gebouwd op een naburige plaats. Deze is in 1944 afgebrand en in 1950 vervangen door een modernere boerderij, die er nog staat. De foto’s van de boerderij van 1859 lijken totaal niet op het zoekplaatje. Logisch. Er moet een voorganger zijn geweest. Als architect Baron van Asbeck zich hierdoor heeft laten inspireren, moet hij toch afbeeldingen of tekeningen hebben gezien. Ik betwijfel overigens dat het zoekplaatjeshuis uit de 17e eeuw dateert.
De ‘Nieuwe Kaart van ’s-Gravenhage met de omliggende Dorpen en Buitenplaatsen’ van S.W. van der Noordaa uit 1839 toont echter op de plaats van de achtertuin van onze koning een boerenerf, dat lag aan het eind van de kaarsrechte laan die nog herkenbaar loopt vanaf de Rijksstraatweg tot aan de as van het koninklijk huis. Er is dus inderdaad een voorganger geweest van de boerderij van 1859.
De plattegrond van de opstallen op de kadastrale kaart van 1811-1832 (minuutplan Wassenaar, sectie D blad 01 (MIN08224D01) spoort niet met het gebouw van het zoekplaatje.
Ockenburgh dateert van 1851.
Ik ben erg benieuwd door welk concreet huis Van Asbeck zich heeft laten inspireren …
Zondag 19-6-2016 09:50:52
|
Stefan de Leeuw (Andalucia): Ik constateer een curieuze gelijkenis met de latere Villa Eikenhorst op de Horsten te Wassenaar. Op ondergenoemde webiste staat "Inspiratie voor de Eikenhorst was een gelijknamige 17e-eeuwse boerderij die ooit in de buurt van de huidige villa stond." Misschien is dat een aanwijzing.
Website: https://www.koninklijkhuis.nl/onderwerpen/koninkli [...]
Zaterdag 18-6-2016 17:38:23
|
Om een reactie te plaatsen kun je onderstaand formulier gebruiken. Velden met een * zijn verplicht. 
|
![](javascript:openNewWindow("images/2359L.jpg") "vergroting")
Zoekplaatje 2359