Inzender: Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) 

Gegevens: Deze bijzondere foto uit 1934 vonden wij in onze fotocollectie van Vught; een gietijzeren (voetgangers)brug van rond 1870, schatten wij. Het is ons niet duidelijk wáár deze 'zeppelinbrug' in Vught is of was gesitueerd. Of ligt deze toch ergens anders en is deze foto in de verkeerde archiefdoos beland? En waarom heeft deze brug de vorm van een zeppelin?
[aanvulling 4-4-2009 12.34 uur:] De foto is gemaakt door Fotopersbureau Het Zuiden.
Deze foto staat ook op http://www.flickr.com/brabantbekijken.

Datering: [correctie 4-4-2009 12.34 uur:] 6 november 1934    Formaat: 33.75 x 46.01 cm    Extra beelden: Vergroting

Geplaatst: 4 april 2009


 Reacties op Zoekplaatje 960 
De nieuwste inzending staat bovenaan!

opgelost!

Sint Michielsgestel

Ruud van Nooijen (Boxtel): De foto betreft de Herlaarse (Zeppelin)Brug die er lag tussen 1896 en 1944 (verwoest door Duitsers). Nadien heeft er jarenlang een noodbrug gelegen. De bochtige Sint-Michielsgestelseweg (zijde Vught) richting Sint-Michielsgestel (Theerestraat) werd vervangen door een rechte weg en nieuwe brug. Doie weg begint bij de kruising met Glorieuxlaan in Vught. De weg tussen Sint-Michielsgestel en Vught werd pas rond 1850 verhard (klinkerweg).
Zondag 20-3-2022 19:00:10



Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): Ik hecht eraan ook op deze plaats te vermelden dat het BHIC mij persoonlijk een zoekhandleiding heeft verstrekt van hun site die ik - een beetje boos - had verfoeid. Zoeken kan, weliswaar in een ander scherm, uitstekend. Ik vond hun reactie zeer correct.
Maandag 6-4-2009 18:42:09



Cor Beijersbergen van Henegouwen (Bruchem): Allereerst mijn oprechte complimenten aan diegenen die dit zoekplaatje binnen iets meer dan een dag wisten op te lossen. Mijn eigen vermeende waarneming van een spoorstaaf bleek dus niet correct te zijn, het ging om de opstaaande rand van de aan de zijkant gelegen verhoogde voetgangersstrook.
Wat mij verbaast is dat een zo opvallend exemplaar van een in Nederland weinig voorkomen brugtype zo onbekend is gebleven, in de boeken die ik over dit onderwerp (bruggen in Nederland) heb ben ik geen enkele verwijzing tegen gekomen. Er zijn meerder goede foto's van, maar die hebben blijkbaar geen aandacht gekregen in de kringen van bruggenhistorici, of is er meer bekend dan wij ons nu realiseren? Ik ben daarom wel erg geïnteresseerd geraakt meer van de geschiedenis van deze brug te weten te komen. Welke functie moest hij vervullen, wie was de opdrachtgever, de ontwerper en de bouwer. Als iemand wat meer weet houd ik mij daarvoor aanbevolen, ik zoek in ieder geval verder.
Zondag 5-4-2009 22:46:42



Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): Bedankt Dik, en grappig dat in het landhoofd op beide foto's nog te zien is dat er spoor op de brug lag. Dat is thans (na decennia) nog slechts het geval in de Jeremiebrug te Utrecht met het tramspoor naar Vreeswijk.
Zondag 5-4-2009 22:36:45



Martin Snuverink (Voorburg): Dus toch de Herlaarsche brug!
Fantastisch dat Dik Kralt het bewijs heeft gevonden. En even treurig is het onvermogen van het BHIC.
Dit beeld is zo boeiend en de locatie over de Essche Stroom is topografisch zo passend, dat ik de kwestie eerst op die plek wilde concentreren alvorens eventueel elders te zoeken.
Zondag 5-4-2009 21:22:35



d.ktalt (meppel): Beste Sjoerd, klik onderstaande link aan. Verwijder het woord Sint-Michielsgestel en tik het fotonummer in, dan krijg je slechts(!) 6 resultaten, dat moet te doen zijn.
Website: http://www.bhic.nl/index.php?id=10137&zoekfoto=Sint-Michielsgestel
Zondag 5-4-2009 19:36:53



Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): Beste Dik, heb je een tip hoe je die vermaledijde site van St.- Michelsgestel doorworstelt? Ik vind oude foto's kijken leuk maar dit werkt niet. Zou verboden moeten worden, een site waarin je niet kunt zoeken. Dat is een plakboek, geen site.
Ik dacht: 18 plaatjes per pagina dus plaatje 0411 is op pagina 23 en plaatje 733 is op pagina 40. Helaas.
Zondag 5-4-2009 19:23:15



d.kralt (meppel): Zie ook: BHIC foto FOTOSM.0411
Zondag 5-4-2009 16:03:24



d.kralt (meppel): Dit is inderdaad St.Michielsgestel zie foto: BHIC (!)FOTOSM.0733

Brug over de Essche stroom. Gebouwd in 1896, verwoest door de Duitsers in 1944
Website: http://www.bhic.nl/index.php?id=10137&zoekfoto=Sint-Michielsgestel
Zondag 5-4-2009 15:45:43



v.drijver (Randwijk): De serie foto's bekijkend moet de brug in de omgeving van het Reeburgpark hebben gelegen daar de foto van het huis van de Familie Swane op dezelfde datum is genomen. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat men snel op en neer is geweest om de twee foto's te maken.
Zondag 5-4-2009 15:27:03



Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): Ik bedoelde St. Michelsgestel, geen Voorburg, sorry. Maar de brug die Martin bedoelt ligt in een weg die een boog beschrijft, terwijl het ZP een nagenoeg rechte weg toont.
Qua waterhuishouding, hoge oever en begroeide omgeving zou de locatie zeker kunnen.
We moeten ons echter niet teveel richten op het tramspoor, dat voor mij niet vaststaat. Ook ten noorden van Vught zijn er mogelijkheden, hoewel het afwateringskanaal breder is.
De drie Zwolse lensliggerbrugdelen hebben elk 12 velden in het windverband en overspannen elk 36 meter. Hoewel deze veel lichter van constructie is dan die van het ZP, durf ik de acht velden van de Vughter brug wel op 2 m te stellen, mede gezien de hoogte van de balustrade en vergelijkend met afbeeldingen van Zwolle. Dan kom ik ook tot 16 m overspanning. Dat lijkt weer te weinig voor het afwateringskanaal maar genoeg voor de Essche Stroom.
Deze brug was zo uniek dat er foto's van moeten zijn!
Zondag 5-4-2009 12:50:51



Martin Snuverink (Voorburg): Sjoerd, de bedoelde brug lag niet tussen Vught en Voorburg. Halverwege Vught en Voorburg splitst zich de Gestelsche Weg naar het oosten af (nu geheten Sint-Michielsgestelseweg), die doodloopt op de Essche Stroom ter plaatse waar de bewuste brug is geweest. Over deze weg heeft de paardentram van Vught naar Sint-Michielsgestel gelopen. Op de topokaart van 1928 staat de paardentramweg niet meer aangegeven. Deze route is vervangen door de Haldersebaan met een brug die zo’n 100 m noordelijker ligt.
Het gebouwtje op de achtergrond lijkt op een spieker (Du: Speicher) of een hooiberg.
De brug is klein; de overspanning schat ik op 16 meter, reden waarom de brug mogelijk weinig naam heeft gemaakt.
De peilschaal wijst op een riviertje met sterk wisselende waterstand. Rekening is gehouden met hoogteverschillen van ten minste 4 meter. De waterhuishouding in 1934 verschilde sterk van die van nu. De hoge oever zegt dus niet zo veel.
Het roeibootje komt me wat exotisch voor. Uit de ligging van het bootje en de richting van het landvast blijkt dat het water van links naar rechts stroomt. De Essche Stroom stroomt van zuid naar noord. Dan zouden we naar het westen (richting Vught) moeten kijken. Over de lichtval en de zonstand durf ik geen conclusies te trekken.

Zondag 5-4-2009 12:18:26



Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): Sorry, ik heb te snel gelezen en niet opgemerkt dat de brug niet in de Rijksweg maar tussen Vught en Voorburg moet hebben gelegen. Dat doet echter niet veel af aan de vorige bijdrage.
Zondag 5-4-2009 11:14:37



Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): De breedte van de weg zou kunnen kloppen met de gestelde locatie: het betrof hier immmers de voormalige rijksweg van Den Bosch naar Eindhoven. Je zou het aan deze foto nog niet zeggen maar in 1927 moest deze worden verbreed. De paardentradienst legde in fasen het loodje hoewel deze zeer frequent was (4x per uur) en duidelijk bloeide. Dat had ook te maken met het vervoer naar het Psychiatrisch gesticht in Voorburg. Toch stopte de dienst op dit deel het eerst, op 29-2-1928. Uiteindelijk ontstonden er op de rijksweg wedstrijden tussen de paardentramkoetsiers en de concurrerende autobuschauffeurs die, zo vermeld de historie, veelal door de tram werden gewonnen. In de regel reed men met twee paarden in span. De chauffeurs kregen door het slechte wegdek nogal eens problemen met hun bus en met de passagiers. Het Bestuur van de onderneming oordeelde dat de tram toch gedoemd was te verdwijnen en maakte een eind aan de gevaarlijke situatie die in de kranten werd uitgemeten. Uiteindelijk stopte op dit deel de dienst op 12 mei 1929, als één na de laatste paardentramdienst in ons land.
Als het Zp de rijksweg met brug voorstelt, dan is deze dus kort daarna ten offer gevallen aan wat nu de A2 is, die ook thans weer wordt verbreed! Dan kan de foto echter niet van 1934 zijn. Daaraan twijfelde ik al omdat de brug er erg nieuw uitziet en omdat de brugtechniek in 1934 al veel verder was. Ook de stille weg doet denken aan een oudere opname.
Ik bezit geen foto's van de brug. Of er spoor op ligt, durf ik niet zeker te zeggen. Het spoor had een breedte van 1067 mm. Er lag aanvankelijk Demerbespoor waarvan de doorsnee is als de Griekse letter omega. In 1895 werden er gewone spoorstaven in de baan gelegd.
Zondag 5-4-2009 11:09:06



Martin Snuverink (Voorburg): De door mij bedoelde Herlaarsche Brug was geen specifieke spoorbrug, maar een oeververbinding in de verharde interlocale verbindingsweg met paardentramspoor. Bij de brug was ooit een tol. Iemand moet toch toch uitsluitsel over deze mogelijkheid kunnen geven. Zoeken op "lenticlar truss", "pont lenticulaire" en "Linsenträger Brücke" heeft niets concreets opgeleverd.
Zondag 5-4-2009 10:31:01



Sjoerd Eeftens (Prinsenbeek): Lensliggerspoorbruggen zijn in ons land niet toegepast. Zoals Cor zegt: er is alleen in Zwolle een drievoudig exemplaar, een monument, en gebouwd in 1883 als vervanging van een drukke spoorwegovergang over het emplacement.
Mij is ook geen trambrug bekend van deze constructie. De weg erop is toch vrij breed; de positie van de lensligger aan de linkerzijde ten opzichte van de rechtse laat dat zien en ook het landhoofd aan de andere zijde mag er zijn.
Helaas zal dit prachtexemplaar de oorlog niet hebben overleefd.

Zaterdag 4-4-2009 18:08:32



Martin Snuverink (Voorburg): Nu we weten dat het Fotopersbureau Het Zuiden de foto heeft gemaakt en vanwege ander commentaar, voel ik me alsnog geroepen na te gaan of dit niet met zekerheid de Herlaarsche Brug is over de Essche Stroom, die tussen 1978 en 1988 is gesloopt en niet op dezelfde plaats vervangen. De foto zou dan naar het westen moeten zijn genomen. De brug lag precies op de grens van de gemeenten Vught en Sint Michielsgestel.
Van deze brug met paardentramrails heb ik geen enkele afbeelding kunnen vinden.
Voor een foto van het paardentramspoor van Vught naar Sint Michielsgestel in Halder zie:
http://www.mvanoorschot.nl/halder.htm.
Volgens mijn gegevens heeft de paardentram er tot liefst 1928 gereden. Ten tijde van de foto reed ie dus niet meer.
Misschien kan Sjoerd Eeftens nog iets vinden over de Herlaarsche Brug. Maar ik blijf me het niet kunnen voorstellen dat deze stalen brug hier is geweest.
Zaterdag 4-4-2009 17:56:01



Jan Bol (Haarlem): Een paar observaties:

* Onder het brugdek is een langsligger te zien. Als de brug niet zo breed is (wordt onderbouwd door reflectie in het water) heeft het brug waarschijnlijk één centrale langsligger. De "spoorstaaf" op het brugdek zou wel eens de bovenkant van deze langsligger kunnen zijn.
* Er is maar één "spoorstaaf" zichtbaar
* Brugdek lijkt van hout
* Op het landhoofd aan de andere kant loopt de reling nog even door waardoor een toerit wordt gevormd
* De oprit aan de ander kant ziet er eerder uit als een weg dan een spoor (wat een tram nog niet uitsluit overigens)

Op basis van het bovenstaande zou een gewone brug een optie kunnen zijn (inderdaad te zwaar voor alleen voetgangers)

Voor wat betreft locatie:

* Waterpeil aan de overkant. Het peil staat laag. Mogelijk toch een overlaatgebied of getijdenwerking?
* Is het roeibootje wellicht typerend voor een gebied?



Zaterdag 4-4-2009 13:50:00



Cor Beijersbergen van Henegouwen (Bruchem): Ik houd mij al vele jaren bezig met bruggen in Nederland en hun geschiedenis. Van deze brug heb ik nog nooit eerder een afbeelding gezien, dus ik betwijfel ook of hij wel in Nederland te vinden is (of was). Ik geloog ook niet dat het alleen maar een voetgangersbrug is, daarvoor lijkt hij mij te breed en te zwaar uitgevoerd. Ik meen door de railing heen spoorstaven te zien liggen. Ook de vlakke rechte ligging van de toerit naar de brug past wel bij een spoorbrug, ook staat er iets als een baanwachtershuisje aan die toerit. Het is dan wel vreemd dat er wel een voetgangersrailing aanwezig is, die in de ligger is aangebracht, voor een spoorbrug zou dat niet nodig zijn. De brug is van het type geklonken vakwerkbrug met lensvormige ligger. Dit type is in Nederland vrijwel niet toegepast, ik ken alleen een voetgangersbrug over het spoor in Zwolle en een draaibrug in Den Bosch.
Zaterdag 4-4-2009 09:59:05



Martin Snuverink (Voorburg): Wat een juweeltje van een brug. Overigens geen gietijzer.
Dit moet wel een verdwaalde foto zijn. Als deze brug van voor 1910 dateert en in of bij Vught stond, moet deze op oude topokaarten staan aangegeven. De enige mogelijkheden daar zijn in beginsel over de Dommel en over het Afwateringskanaal. Wat dat laatste betreft is de enige mogelijkheid ten zuiden van de infanteriekazerne in het voormalig fort Isabella. Dit is waar de Kampdijklaan overgaat in de Honderdmorgensedijk. De honderd Morgen was destijds overlaatgebied van de Maas en (vrijwel) onbewoond. Daar bouw je niet zo’n kostbare brug. En als die er was geweest zou dat wel bekend zijn. Bovendien is dit kanaal pas in 1907 gegraven, terwijl de brug ouder is.
De andere theoretische mogelijkheid is de Herlaarsche Brug in de (Sint Michiels)gestelsche Weg bij Halder over een zijbeek van de Dommel die destijds Het Halsche Water of De Essche Stroom heette. Over deze brug reed in 1910 een paardentram.
Ik vermoed dat deze brug een creatie van Gustave Eiffel is geweest en ergens in Frankrijk moet worden gezocht, hoewel Eiffel ook elders bruggen heeft gebouwd, bijv. Porto, Portugal.
De vormgeving is wel degelijk constructief. De twee tegengestelde bogen zijn nodig om de horizontale krachten op de sokkels te neutraliseren. Op de sokkels werken nu alleen verticale krachten.
Zaterdag 4-4-2009 02:24:52



  Om een reactie te plaatsen kunt u onderstaand formulier gebruiken

naam  e-mailadres     
woonplaats  Wat is woord één in deze zin? vul dit hier in *
opmerkingen:


internetadres met toelichtende illustratie/tekst (incl. http://):